Ansiklopedi Bilgi Dünyası

Bazı kökleri Orta Asya ve Kafkaslara bağlanan fakat esas biçimi Anadolu’da yaratılmış bir destandır. Köroğlu destanının Anadolu, Azerbaycan, Türkmenistan ve Özbekistan’da söylenmiş 24 ayrı biçimi vardır. Bunların her biri değişik şairlerce söylenmiştir. 16. yüzyılın yazılı kaynaklarına göre Köroğlu’nun asıl adı Ruşen’dir. Destan, Bolu Beyi’nin, istediği atı bulamadığı için Ruşen’in babası Yusuf’un gözünü kör ettirmesiyle başlar. Köroğlu, Bolu Beyi’nden intikam alır; ezilmişlerin, yoksulların kahramanı olur.

“Hemen Mevlâ ile sana dayandım
Arkam sensin kale’m sensin dağlar hey!
Yoktur senden özge kolum kanadım
Arkam sensin kale’m sensin dağlar hey!

Sana derim sana hey ulu yaylam
Meğer başım alam ilinden gidem
Okum senden yayım sendendir cıdam
Arkam sensin kale’m sensin dağlar hey!

Köroğlu der tepelerden bakanm
Gözlerimden kanlı yaşlar dökerim
Bunca yıldır hasretini çekerim
Arkam sensin kale’m sensin dağlar hey!”